Volgens de Wet Verbetering Poortwachter bent u als werkgever een maximale inspanning verplicht om uw arbeidsongeschikte werknemer uit de WAO te houden en zo snel als mogelijk te laten terugkeren in het arbeidsproces. Onder passende arbeid wordt volgens de wet verstaan: ‘Alle arbeid die voor de krachten en bekwaamheden van de werknemer is berekend, tenzij aanvaarding om redenen van lichamelijke, geestelijke of sociale aard niet van hem kan worden gevergd.’ Om deze verplichting te kunnen waarmaken kunt u samenwerken met een reïntegratiebedrijf.

Voorbeeld 
Een werknemer zit al negen weken thuis met de ziekte van Hodgkin en heeft diverse chemokuren ondergaan. De bedrijfsarts houdt deze werknemer voorlopig voor 100% arbeidsongeschikt. De werkgever heeft een klein bedrijf met vier werknemers. De verzuimende werknemer wordt enorm gemist. Een reïntegratiespecialist heeft contact gehad met zowel de werknemer als de werkgever. Er is geanalyseerd welke werkzaamheden de werknemer ondanks zijn ziekte nog wél kan uitvoeren. Daarna zijn afspraken gemaakt over het aantal uren per week dat de werknemer deze taken gaat uitvoeren. Na een arbeidstherapeutische proefperiode van twee weken waarin de werknemer het aangepaste werk probeert, kan hij voor 50% arbeidsgeschikt worden verklaard.

Passende arbeid
Uw werknemer moet de door u voorgestelde vervangende werkzaamheden in principe accepteren en kan alleen op grond van zwaarwegende argumenten weigeren. Het gaat bij passende arbeid om arbeid die in redelijkheid aan een werknemer kan worden opgedragen. Adviezen van deskundigen (bedrijfsarts van de Arbodienst, verzekeringsarts en arbeidskundige van UWV) spelen hierbij een belangrijke rol. Zowel werkgever als werknemer kunnen schriftelijk bij het UWV een advies vragen over de geschiktheid van bepaalde concrete werkzaamheden. Hebt u een meningsverschil met uw verzuimende werknemer over passende arbeid, dan kunt u als werkgever bij het UWV een zogenoemd deskundigenoordeel (‘second opinion’) vragen. Vraag de brochure ‘Als werkgever en werknemer van mening verschillen’ aan bij het UWV. U kunt deze ook downloaden van de website van het UWV.

Soorten reïntegratie-activiteiten
Om een beeld te krijgen van de verschillende soorten reïntegratie-activiteiten waarvoor u een reïntegratiebedrijf kunt inschaken, geven wij u hierna een opsomming van mogelijkheden:

Wijziging in werkinhoud (verlagen werkdruk, meer regelmogelijkheden, ander takenpakket, bijscholing);
Verbetering arbeidsomstandigheden (aanpassingen werkplek, goede ventilatie, goede verlichting);
Andere arbeidsvoorwaarden (flexibele werktijden, telewerken);
Betere werksfeer (contact met collega’s en leidinggevenden);
Behandeling van psychische klachten (stress-training, traumabehandeling);
Behandeling fysieke klachten (fysiotherapie);
Trainingen om te voorkomen dat iemand weer het slachtoffer wordt van bijvoorbeeld Intimidatie op het werk (assertiviteitstraining);
Omscholing, beroepskeuzeadvies;
Loopbaanbegeleiding;
Bemiddeling naar ander werk.

Eerste spoor
Allereerst wordt bij reïntegratie gekeken naar andere mogelijkheden binnen uw bedrijf. Dit wordt ook wel het eerste spoor genoemd. Daarbij stelt het UWV vast of er wel of geen passende arbeid in het bedrijf beschikbaar is. Ook als de klachten van tijdelijke aard zijn, loont het de moeite om aangepast werk te zoeken. Dat is gunstig op de korte termijn, omdat een werknemer productief blijft en contact houdt met het bedrijf. En dat vergemakkelijkt de reïntegratie. Hoe langer iemand thuis zit zonder dat er iets gebeurt, des te groter is de kans dat hij of zij uiteindelijk in de WAO terechtkomt.

Voorbeeld
Een eigenaar van een grote kapperszaak vraagt een reïntegratiebedrijf om wachtlijstbemiddeling voor één van haar werknemers. De werknemer heeft klachten aan de duim van haar rechterhand, een zogenoemde ‘kniphand’. Zij zit sinds acht weken arbeidsongeschikt thuis. Een operatie kan pas over vier maanden plaatsvinden. Bij verdere navraag door de reïntegratieadviseur bleek dat een operatie de klacht niet volledig kan verhelpen. Knippen is ook na de operatie niet meer mogelijk.

Met de werkgever is gezocht naar de mogelijkheid van passende vervangende arbeid. In de kapperszaak was een functie te creëren van gastvrouw. Een functie waarbij de werknemer de klanten ontvangt, koffie geeft en de planning verzorgt. De werknemer heeft deze functie inmiddels aanvaard. Het verzuim is direct beëindigd en een instroom in de WAO is voorkomen.

TIP
Tijdig aangepast werk aanbieden voorkomt ook problemen bij de WAO-aanvraag. Als u geen of te weinig moeite hebt gedaan om aangepast werk te vinden, kan u nalatigheid worden verweten. Met als gevolg dat u nog maximaal een jaar langer het loon van de betrokken werknemer moet doorbetalen.

Tweede spoor
Is er geen passend werk voor uw werknemer binnen uw bedrijf beschikbaar, dan bent u als werkgever ook verantwoordelijk voor het zogenoemde tweede spoor. Dat is het herplaatsen van een werknemer bij een andere werkgever. Daarvoor dient u verplicht een reïntegratiebedrijf in te schakelen. Die verplichting geldt minimaal zolang het dienstverband duurt. Dat is meestal tot twee jaar nadat uw werknemer is gaan verzuimen.

Voorbeeld
Zo wilde een werknemer na een periode van verzuim weer aan het werk. De reis en de reistijd belemmerde echter de werkhervatting. U bent als werkgever in zo’n geval verplicht om uw werknemer te ondersteunen bij het zoeken naar een baan dichter bij huis.

Datzelfde geldt voor bijvoorbeeld het tuinderbedrijf waar een werknemer uitviel, omdat hij niet met zijn baas overweg kon. In dit geval is besloten om niet alles op alles te zetten om deze werknemer te reïntegreren binnen het eigen bedrijf, maar te zoeken naar een baan bij een ander bedrijf. Karakters blijven immers botsen, zodat de betrokken werknemer bij een ander bedrijf uiteindelijk beter af was.

Wanneer inschakelen?
U bent als werkgever niet verplicht een doorlopend contract af te sluiten met een reïntegratiebedrijf. U hoeft pas een reïntegratiebedrijf in te schakelen op het moment dat uw werknemer langdurig verzuimt en duidelijk is dat uw werknemer waarschijnlijk niet meer kan terugkeren op de oude werkplek. Dit moet blijken uit de probleemanalyse van de bedrijfsarts die u uiterlijk in week zes na de verzuimmelding van uw werknemer ontvangt van de Arbodienst.

TIP
Ook bij twijfel over een mogelijke terugkeer van uw werknemer kunt u een reïntegratiebedrijf inschakelen. Als achteraf blijkt dat de werknemer inderdaad niet meer kon terugkeren, valt u als werkgever op dit punt niets te verwijten.

Instemming ondernemingsraad
Het is wettelijk vastgelegd dat de inschakeling van een reïntegratiebedrijf moet worden afgestemd met uw werknemers, als uw bedrijf of organisatie verplicht is om een ondernemingsraad in te schakelen. Deze ondernemingsraad heeft instemmingsrecht. De goedkeuring van uw werknemers bij inschakeling van een reïntegratiebedrijf kan ook zijn geregeld in de CAO. Als er in uw bedrijf geen ondernemingsraad aanwezig is, dan is in elk geval instemming vereist van uw arbeidsongeschikte werknemer.

Hoe schakelt u een reïntegratiebedrijf in?
Uw bedrijfsarts geeft aan of er een reïntegratiebedrijf ingeschakeld moet worden. Uw Arbodienst kan u doorverwijzen naar een geschikt reïntegratiebedrijf. Soms zal de bedrijfsarts een specifiek reïntegratiebedrijf aanbevelen.

TIP
Bedenk dat de bedrijfsarts slechts adviseert. De bedrijfsarts kan u als werkgever niet dwingen een reïntegratiebedrijf in te schakelen. U als werkgever en uw werknemer bepalen dit in goed overleg. U mag dus van het advies van uw bedrijfsarts afwijken.

Hebt u als werkgever een verzuimverzekering afgesloten, dan kan uw assurantietussenpersoon u wellicht vertellen of uw verzekeraar reïntegratiediensten via externe bedrijven aanbiedt ter ondersteuning van de reïntegratie. Vraag uw verzekeraar hiernaar!

Voorbeeld
Een monteur (45) bleek al geruime tijd veel last van zijn rug te hebben. Deze rugklachten leidden ertoe dat hij zich ziek meldde. De werkgever kon op dat moment niets anders doen dan afwachten. Van de bedrijfsarts ontving hij na zes weken een probleemanalyse. De rugklachten bleken gegrond en de monteur diende twee keer per week fysiotherapie te krijgen. Van de monteur vernam de werkgever echter na enige tijd dat de fysiotherapeutische behandelingen onvoldoende werkten. Na vier maanden was de monteur nog steeds niet in staat zijn beroep uit te oefenen.

De werkgever besloot om gebruik te maken van een gratis check van zijn verzekeringsmaatschappij met als doel te onderzoeken of de juiste acties ondernomen waren en of het huidige Plan van Aanpak voldoende perspectief bood op volledige werkhervatting.

Binnen twee weken na het eerste contact met de verzekeringsmaatschappij brachten de reïntegratiespecialisten van de verzekeraar een reïntegratieadvies uit dat kon worden beschouwd als een aanvulling op het Plan van Aanpak.

Het advies bevatte een werkplekaanpassing en een speciale tiltraining. De werkgever besloot de geadviseerde werkplekaanpassing door te voeren. Een tilhulp en een verrijdbare en verstelbare kruk werden geïnstalleerd op de werkplek. Tevens werd een speciale tiltraining gevolgd. Deze acties zorgden er voor dat de monteur tien weken na het uitgebrachte advies weer volledig aan de slag kon gaan. Waren deze stappen niet ondernomen, dan was de kans groot geweest dat de monteur in de WAO terecht was gekomen.

Privacy- en klachtenreglement
Kent u zelf een reïntegratiebedrijf, vraag dan of het bedrijf beschikt over een privacy- en klachtenreglement. Dat is namelijk één van de belangrijkste eisen om subsidie te krijgen. Vervolgens bespreekt u uw voorgenomen keuze met uw personeel (ondernemingsraad indien van toepassing) en uw arbeidsongeschikte werknemer.

Kosten
De kosten voor het inschakelen van een reïntegratiebedrijf kunnen in principe volledig voor subsidie in aanmerking komen. Met een machtiging kan het reïntegratiebedrijf de subsidie voor u regelen. De subsidie wordt aangevraagd door een zogenoemd 'trajectplan' in te dienen bij het UWV. Dit trajectplan wordt gemaakt door het reïntegratiebedrijf, meestal na het intake-gesprek met uw arbeidsongeschikte werknemer. Voor werknemers die vanaf 1 januari 2004 ziek worden, kunt u geen subsidie meer aanvragen voor reïntegratie naar een andere werkgever.

Contact met werknemer
Tot slot moet u als werkgever regelmatig contact zoeken met uw arbeidsongeschikte werknemer om te informeren hoe het gaat met de afgesproken en geplande reïntegratie-activiteiten.

Is uw werknemer al bezig met solliciteren? Of is hij of zij nog bezig met trainingen, cursussen of omscholing?
Loopt alles zoals in het trajectplan is vermeld?
Is uw werknemer tevreden over de begeleiding van het reïntegratiebedrijf?

TIP
Vraag uw Arbodienst minimaal een keer per maand wat zij vindt van de voortgang van het reïntegratieproces van uw arbeidsongeschikte werknemer. Het is immers belangrijk dat de reïntegratie succesvol verloopt. Zodat de werknemer een nieuwe baan vindt en gezond weer aan het werk gaat!

Meer informatie?
Meld u aan als gebruiker van HRM-Tools voor Leidinggevenden. Klik hier voor meer informatie en aanmelden